1)	den kinderen,
	Versta, de boze en onstendige burgers binnen Jeruzalem.
2)	om een raadslag
	Om een verbond op te richten met den koning van Egypte [gelijk Jes. 30:2], tegen den koning van Babel, nadat deze koning hen onder zijne heerschappij gebracht had.
3)	maar niet
	Mij geen raad gevraagd hebbende, maar hun eigen gedachte of goeddunken volgende.
4)	een bedekking
	Aldus noemt hij de beschutting van den koning van Egypte.
5)	niet uit Mijn Geest,
	Dat is, niet door ingeven mijns Geestes.
6)	om zonde tot zonde
	Namelijk de zonde van vertrouwen op menselijke hulp, tot de zonde der meinedigheid in het afwijken van den koning te Babel. Zie Ezech. 17:13,14,15; of de zonde van God te verlaten en op mensen te betrouwen; vergelijk Jer. 2:13.
7)	Die gaan,
	Hoe de koningen van Juda hunne gezanten naar Egypte gezonden hebben om een verbond met den koning aldaar te maken, zie Jer. 2:18, en Jer. 37:7; Ezech. 17:15.
8)	vragen
	Te weten, noch door de profeten, noch door den hogepriester.
9)	onder de schaduw
	Dat is, onder de bescherming. In plaats van deze manier van spreken, staat er Ruth 2:12, onder de vleugelen.
10)	zijn vorsten
	Te weten, van den koning van Juda; zie Ezech. 17:15; anders: hunne vorsten, te weten van het Joodse volk.
11)	Zoan,
	Dit zijn de steden in Egypte gelegen. Zie de aantekening Num. 13:22; Ps. 78:12. Chanes is Dafne; zie Jer. 2:16, en Jer. 43:7.
12)	gezanten
	Of, boden.
13)	Chanes;
	Dit zijn de steden in Egypte gelegen. Zie de aantekening Num. 13:22; Ps. 78:12. Chanes is Dafne; zie Jer. 2:16, en Jer. 43:7.
14)	Hij zal hen
	Te weten God, of de koning van Egypte.
15)	allen
	Te weten allen die van Jeruzalem, zo de gezanten als de onderzaten.
16)	beschaamd
	Dat is, verachtzaam. Anders: Hij zal hen allen stinkende maken; te weten de Egyptenaars; zie Jer. 37:7.
17)	last der beesten,
	Dat is, de profetie tegen de Joden, aangaande de kemelen of andere lastdragende beesten, welke zij naar Egypte zonden, met geschenken beladen om van den koning in Egypte hulp te verzoeken tegen de Chaldeën.
18)	van het zuiden,
	Dat is, naar Egypte; aldus genoemd omdat het zuidelijk van het Joodse land ligt.
19)	naar het land
	Aldus wordt Egypte genoemd of beschreven, omdat den Joden eertijds aldaar veel angst en benauwdheid was overkomen en nog overkomen zou dengenen, die daar hulp en troost verzochten.
20)	leeuw en de
	Zulke schadelijke, vergiftige, verscheurende dieren worden er in Egypte veel gevonden. Enigen verstaan bij deze dieren de krijgslieden uit Egypte, van wie de Joden niets dan schade en verderf te verwachten hadden.
21)	de basilisk
	Zulke schadelijke, vergiftige, verscheurende dieren worden er in Egypte veel gevonden. Enigen verstaan bij deze dieren de krijgslieden uit Egypte, van wie de Joden niets dan schade en verderf te verwachten hadden.
22)	de vurige
	Zulke schadelijke, vergiftige, verscheurende dieren worden er in Egypte veel gevonden. Enigen verstaan bij deze dieren de krijgslieden uit Egypte, van wie de Joden niets dan schade en verderf te verwachten hadden.
23)	zij hunne goederen
	Te weten de afgezanten der Joden, die den koning in Egypte grote geschenken brachten.
	No Link found
24)	tot het volk,
	Dat is, tot de Egyptenaars, gelijk Jes. 30:5.
25)	Egypte
	Dat is, de hulp der Egyptenaars zal ijdel en tevergeefs zijn.
26)	hun sterkte zijn.
	Te weten der Joden; vergelijk onder Jes. 30:15. Hebreeuws, Rahabhemschabet, welke woorden anderen aldus vertalen: Rahab is ophouding, of Rahab zal ophouden; dat is, Egypte zal stilzitten of ophouden, dat is, het zal geen hulp meer bewijzen. Zie Jer. 37:7. Egypte wordt meermalen van de profeten Rahab genoemd, gelijk Jes. 51:9, en Ps. 87:4; zie de aantekening aldaar.
27)	Nu dan,
	Dit zijn de woorden des Heeren tot den profeet.
28)	schrijf
	Te weten tot een getuigenis tegen hen; vergelijk dit met Deut. 31:19 en Jes. 8:1.
29)	voor hen
	Of, bij hen, te weten de burgers van Jeruzalem.
30)	blijve
	Hebreeuws, zij. Zie Ps. 37:18.
31)	tot den laatsten dag,
	Of, tot den toekomenden dag.
32)	een wederspannig volk;
	Dat is, een volk, dat elke reis van den Heere afvalt en tegen Hem opstaat.
33)	wet
	Of, leer.
34)	tot de zieners:
	Dat is, tot de profeten. Zie 1 Sam. 9:9.
35)	Ziet niet;
	Dat is, profeteert niet, alsof zij zeiden: Ofschoon u God iets openbaart, zo verkondigt het niet, maar verzwijgt het, alsof gij het niet gezien noch gehoord hadt.
36)	de schouwers:
	Of, bezichtigers, dat is profeten.
37)	spreekt
	Alsof zij zeiden: Maar predikt ons wat lieflijk en aangenaam is.
38)	bedriegerijen.
	Of, bespottingen.
39)	van den weg,
	Dat is, van uw ambt en beroeping.
40)	laat den Heilige
	Dat is, spreekt ons niet meer van het woord en de bedreigingen des Heeren.
41)	dit woord
	Dat is, deze profetie, hetgeen Ik ulieden door mijnen profeet laat verkondigen, belangende de hulp der Egyptenaars, die hij u afraadt.
42)	op onderdrukking
	Dat is, op uwe kwade werken, strekkende tot onderdrukking der armen en onnozelen. Anders: op onderdrukking; te weten der profeten, die u ten beste raden; zie Jer. 20:2, en Jer. 26:11, en Jer. 37:15,16.
43)	daarop:
	Te weten, op de onderdrukkingen.
44)	gelijk
	De zin is: Uwe zonden zullen oorzaak zijn van uw schielijken ondergang, gelijk een muur, die vol spleten en reten is, en die uitgebroken is, lichtelijk instort en nedervalt. Vergelijk Ps. 62:4, en de aantekening aldaar.
45)	Hij
	Te weten de Heere, of de vijand.
46)	zal ze verbreken,
	Te weten Jeruzalem en de andere steden van Juda, ja ook de gehele natie der Joden, den geestelijken en den wereldlijken stand.
47)	gelijk
	Hebreeuws, naar de verbreking der fles eens pottenbakkers.
48)	in het brijzelen
	Dat is, men zal hen geheel verbrijzelen, dat er niets geheels aan blijven zal. Vergelijk Jer. 19:11.
49)	van haar verbrijzeling
	Dat is, uit haar gebroken stukken.
50)	gracht.
	Of, greb, put, poel.
51)	Door wederkering
	Dat is, indien gijlieden wederkeert, of afstand deedt, te weten van uw goddeloos leven en voornemen van hulp te gaan zoeken in Egypte, in geduldigheid uwe zielen bezittende en op God hopende. Zie boven Jer. 30:7.
52)	behouden worden,
	Of, verlost worden.
53)	vertrouwen
	Te weten op God.
54)	gij hebt
	Dat is, gij hebt dezen raad niet willen gehoorzamen.
55)	zullen wij vlieden;
	Te weten, als de Babyloniërs ons te sterk vallen. Anders: vlieden; dat is hier en daar omlopen, zolang totdat wij hulp vinden.
56)	daarom zult gij vlieden!
	Te weten omdat gij dus wederspannig zijt en aldus spreekt. Zie de vervulling 2 Kon. 25:4; Jer. 39:4, en Jer. 52:7.
57)	Op snelle paarden
	Of, op lichte, raslopende [paarden].
58)	uw vervolgers
	Te weten de Babyloniërs.
59)	Een duizend
	Vergelijk dit met Lev. 26:8,36; Deut. 28:25, en Deut. 32:30.
60)	een mast
	Of, mastboom, hoge paal, gedenkteken, hoog verheven gedenkteken, een opgericht hout of hoge boom zonder takken of bladen. De profeet wil hiermede te verstaan geven dat degenen, die overblijven zouden, wel dun gezaaid zouden zijn, en zo lichtelijk te omzien en tellen, als een mastboom, of hoge paal, op een berg.
61)	daarom zal
	Dit is een vertroosting voor degenen, die de Heere zou laten overblijven.
62)	wachten,
	Te weten op uwe boete en beterschap.
63)	opdat Hij u
	U verlossende uit uwe gevangenschap.
64)	daarom zal Hij
	Te weten door zijne oordelen, door welke gij zult gebracht worden tot boete en beterschap.
65)	een God
	Dat is, die geen ding lichtvaardiglijk doet, maar alles met reden, die de straffen weet te matigen; gelijk Jer. 10:24, waar aldus staat: Kastijd mij, Heere, maar met mate, of oordeel gericht. God de Heere straft hetgeen straffenswaardig is, en bewijst genade dengenen, die zich bekeren.
66)	het volk
	Te weten het Joodse volk, nadat het uit de Babylonische gevangenschap zal verlost zijn; hetwelk een voorbeeld geweest is der geestelijke verlossing van het volk Gods door Christus.
67)	gij zult
	Of, gij zult niet meer zozeer, of zoveel wenen. Hebreeuws, gij zult met wenen niet wenen; te weten niet zoveel of zozeer als gij tevoren hebt gedaan, toen gij in de Babylonische gevangenschap zijt gevoerd geworden. Zie Ps. 137.
68)	gewisselijk
	Hebreeuws, Hij zal met genadig zijn genadig zijn. [Hij], te weten de Heere.
69)	op de stem
	Dat is, als gij Hem in uwe gevangenschap om verlossing zult aanroepen.
70)	antwoorden.
	Dat is, verhoren.
71)	Heere
	Dat is, de Heere zal ulieden wel wederom in kruis en tegenspoed laten vervallen, maar uwe zielen zal Hij met de spijs zijns Woords en met den drank der predikatie verkwikken en versterken, u zullen geen leraars ontbreken; Hij zal maken dat gij altijd enigen bij u hebben zult; te weten nadat Christus in de wereld zal gekomen zijn, die zelf bij ulieden zal prediken, alsook zijne apostelen en discipelen, die Hij daarna zenden zal in de ganse wereld om het Evangelie allen volken te prediken, Matth. 28:19. Anders: de Heere zal u [in] droefenis brood en in verdrukking water geven, enz. Dit is vervuld ten tijde der Macchabeën.
72)	als met vleugelen
	Of, gevleugeld zijn; dat is, zo haastelijk alsof zij vleugels hadden. Gelijk geschied is in verscheidene voorgaande tijden, en inzonderheid van den tijd van den profeet Maleachi tot op Johannes den Doper, zie Ps. 74:9; Mal. 4:4,5.
73)	zullen
	Anders: [geduriglijk] zien; dat is, steeds bij u hebben, met lust en vreugde dezelve aanschouwende, en met ijver hunne predikatiën aanhorende.
74)	desgenen, die
	Dat is, God zal u als nagaan, u voeren en leiden met zijn Woord en Geest, gelijk een poedagoog of leermeester zijne discipelen voor zich gaan laat, om te beter op hen te passen.
	No Link found
75)	de weg,
	Te weten de weg, die ten hemel leidt.
76)	als gij zoudt
	Alsof hij zeide: Zo haast als gij van den rechten weg zoudt aftreden, zo zal u de Heere met den straf zijns Woord wederom op den rechten weg brengen; zie Ps. 23.
77)	voor onrein
	Of, als iets onreins verachten en van u weren. De zin is, gij zult de afgoderij ten enenmale verlaten, als strijdende met den zuiveren godsdienst.
78)	het deksel
	Dat is, uw gesneden beelden, die met zilver of goud overdekt zijn. Hebreeuws, de gesneden beelden uws zilvers; dat is, die van uw zilver gemaakt zijn. Alzo straks, van uw goud.
79)	het overtreksel
	Dat is, uw gegoten beelden, met goud overdekt of bekleed of versierd. Het Hebreeuwse woord ziet op den sierlijken efod des hogepriesters, van welken te lezen is Exod. 28:6, enz.
80)	Henen uit!
	Of, pakt u weg. Hebreeuws, gaat uit.
81)	Hij
	Te weten de Heere.
82)	uw zaad,
	Hebreeuws, Hij zal den regen uws zaads geven; te wten dien regen, dien uw zaad van doen heeft, zou het wel en vruchtbaar opwassen.
83)	waarmede gij
	Of, als gij het land bezaaid hebt.
84)	brood
	Anders: brood des lands voortkomt; dat is koren, dat uit het land voortkomt.
85)	smoutig zijn;
	Of, olieachtig.
86)	daar zullen
	Dat is, God zal met zijn overgrote genade en zegen alles zo overvloedig overstelpen, dat ook die mensen zich zullen bekeren en vruchten dragen, die van nature hard, dor en onvruchtbaar waren, gelijk de hoge bergen en heuvels.
	No Link found
87)	beekjes
	Of, waterspruitingen; te weten om de hoge bergen en heuvels te bevochtigen en vruchtbaar te maken.
88)	in den dag
	Te weten nadat de Babyloniërs door de Perzen en Meden zullen omgebracht zijn.
89)	de torens
	Te weten de torens der stad Babel, of de geweldige vorsten en tirannen, die daarin zijn.
90)	het licht der maan
	Dat is, uwe vreugde zal zeer groot zijn, vooreerst als gij wederom in uw vaderland zult wederkeren, maar inzonderheid als Christus verschijnen zal; alsdan zal het licht zijner kennis en de heerlijkheid, welke God zijne kerk geven zal, zeer voortreffelijk zijn. Zie Jes. 24:23, en de Schriftuurplaatsen aldaar aangetekend.
91)	zevenvoudig
	Of, zevenmaal groter.
92)	het licht van zeven dagen;
	Of, schijn, of schijnsel. De zin is: De glans der zon zal zo groot zijn alsof er zeven zonnen tegelijk schenen en alsof het licht van zeven klare dagen ineengesmolten of samen verenigd was; versta dit alles van het overgrote geestelijke licht der kennis in geestelijke zaken.
93)	als de HEERE
	Dat is, als de Heere zijn volk uit Babel verlossen en weder in het Joodse land brengen zal; maar inzonderheid als Hij hun Christus, den waren medicijnmeester der ziel, zenden zal, die hun de zonden vergeven en hen door den Heiligen Geest wederbaren zal.
94)	de wonde,
	Hebreeuws, de wonde zijner slaging, of plaag.
95)	waarmede
	Of, die hem geslagen is.
96)	de Naam des HEEREN
	Dat is, God zelf, of zijne macht en heerlijkheid.
97)	van verre,
	Te weten van den hemel, vanwaar God zijnen engel gezonden heeft om de Assyriërs in het leger van Sanherib te verslaan.
98)	Zijn toorn
	Te weten tegen de vijanden zijner kerk en bij name tegen de Assyriërs.
99)	de last
	Of, verheffing; te weten van den toorn Gods. Het Hebreeuwse woord wordt voor verheffing gebruikt; Richt. 20:40; Jer. 6:1, en elders.
100)	adem
	Of, geblaas.
101)	raakt;
	Hebreeuws, deelt, te weten in twee delen, alzo dat het bovenste, te weten het hoofd, uitsteekt en het onderste onder het water is.
102)	te schudden
	Of, te wannen, te verstrooien, ziften.
103)	met een
	Dat is, totdat zij teniet komen, of die zij tenietmaken zal.
104)	schudding
	Of, zift, wanning.
105)	misleidende
	Hebreeuws, doende dwalen; dat is, zich verstrooiende, dat zij niet weten waarin, of waaruit; het is ene gelijkenis, genomen van de beesten, die men met den toom leidt waar men wil.
106)	Daar zal
	Te weten als de Assyriërs door den engel des Heeren zullen verslagen zijn. Zie Ps. 42:9.
	No Link found
107)	het feest
	Het schijnt dat de profeet ziet op het feest der ongezuurde broden, hetwelk de Joden hielden des nachts als zij het paaslam aten, waarbij zij een lofzang zongen; Exod. 12:8. Zie Ps. 42:5; Matth. 26:30.
108)	tot den berg
	Dat is, tot den tempel, in welken de Heere zijne woning heeft.
109)	tot den Rotssteen
	Dat is, tot den Heere Christus, op wien zich het volk van Israël had te verlaten.
110)	Zijn heerlijke
	Hebreeuws, de heerlijkheid zijner stem; dat is, den donder en andere uitwendige tekenen zijns toorns tegen de vijanden zijner kerk. Zie Ps. 29:3.
111)	de nederlating
	Te weten, als Hij zijn krachtigen arm zal nederlaten om de Assyriërs te slaan, namelijk in de belegering der stad Libna, of zijn optocht naar Jeruzalem. Zie 2 Kon. 19:8,35.
112)	een vloed,
	Gelijk Jes. 4:6.
113)	door de stem
	Gelijk Jes. 30:30.
114)	alwaar
	Te weten in het Joodse land. Hebreeuws, alle doorgang van den gegrondvesten staf.
115)	gegrondveste
	Te weten van God; dat is die door Gods ordinantie gesteld is.
116)	staf
	Dat is, vijandelijke inval der Assyriërs.
117)	zal hebben doen rusten,
	Of, geleid zal hebben.
118)	daar
	De zin is: Nadat de engel de Assyriërs zal verslagen hebben, zal men overal in het land van Juda den Heere met lofzangen prijzen; men zal overal vrolijk zijn vanwege deze victorie. Zie dergelijk voorbeeld Exod. 15:20, en 1 Sam. 18:6. Anders: op welken de Heere dien zal geleid hebben met trommelen en met harpen, of zal met trommelen en met harpen zijn.
119)	tegen hen
	Te weten tegen het krijgsvolk der Assyriërs. Anders: tegen dien; te weten staf; in het Hebreeuws is zo het een als het ander.
120)	vertaling vs. 32
	# Isa 30.32
	No Link found
121)
	met trommelen en met harpen, dat [land] zal Hij bestrijden met strijden der schudden. De zin is: Indien enig land dien staf, dien men wel met droefenis en leedwezen mocht ontvangen, met trommelen en harpen, dat is met blijdschap ontvangt, dat zal de Heere bestrijden met bestrijdingen der beweging; dat is dat het alles zal schudden en beven met een grote beweging.
	No Link found
122)	Tofeth
	Hebreeuws, Tofthe, dat is, Tofeth, gelijk Jer. 7:31, en Jer. 19:6; zie de aantekening 2 Kon. 23:10. Versta hier door Tofeth niet alleen het graf, maar ook het helse vuur, dat allen vijanden Gods en vervolgers zijner kerk bereid is.
123)	den koning
	Versta hier, Sanherib, den koning van Assyrië.
124)	Hij heeft
	Te weten de Heere.
125)	zijn brandstapel
	Te weten van Tofeth.
126)	hem aansteken
	Of, dien; te weten den brandstapel, of, die zal, te weten roede, of dien, te weten staf, waarvan gesproken is Jes. 30:31; of versta dit van Tofeth.